Filmen met OKAN

Dit jaar zette ik geen podcast op als experiment, maar een korte film. Ze weten dat ik zelf een filmachtergrond heb en ik toon regelmatig stukken uit films om in de lessen iets duidelijk te maken, bijvoorbeeld over stereotypen of discriminatie.

Film maken in 4 lessen

Nu kwam de vraag van hen zelf, kunnen we niet samen een film maken? Of toch twee van de dames uit de klas, als ik dan polste bij de anderen was het grootste deel geïnteresseerd. Ik koppelde het aan een traject van vier weken, vier lessen van 2 uur met opnames tijdens de (bijna) laatste lessen van het schooljaar. Met een introductie in filmbegrippen en een brainstorm rond ideeën om te filmen, aansluitend met de thema’s rond vooroordelen die ik behandelde in de lessen levensbeschouwing.

Doel: leren samenwerken en de Nederlandse taal toepassen in “echte” situaties.

Verliefdheid, respect en een nieuw begin werden verkozen tot de beste voorstellen, waarna ik besloot van de twee klassen drie filmploegen te maken. 

 

 

 Dit hebben de meesten met veel plezier en animo gedaan. Sommigen keken gewoon glimlachend toe, maar ook dat was al een vooruitgang voor hen. De glinstering in de ogen te zien als hun klasgenoten opgingen in het filmproces of wanneer ze als acteurs spontaan in de lach schoten en dus opnieuw moesten beginnen. Diegene die wat met de vingers draaiden, gaf ik de opdracht om ondertussen een filmaffiche te ontwerpen via het programma Canva, dat ik kort demonstreerde en ze met hun gsm mochten ontwerpen. Wie gewoon graag tekende, gaf ik papier en kleurpotloden. Zodat de in totaal 30 leerlingen allemaal wel wat om handen hadden. 

 

Het filmen zelf ging vlot, met de gsm en extra attributen. Afspraken maken was dan weer een stuk moeilijker, maar is een onmisbaar onderdeel van het filmproces, als niets geregeld is, wordt het een chaos en mag je van geluk spreken op de goodwill van enkele spontaan betrokken deelnemers. 

 

De (ruwe) montage deden de aangewezen monteurs via een APP (VideoMaker of Rush). Wat voor pre-digitale filmmakers een langdurig proces was, kant je nu met enkele vingerbewegingen tot een redelijk resultaat brengen, zeker voor de generatie die is opgegroeid met het mobieltje gemuteerd in hun handpalm. Ik monteerde zelf de drie films achter elkaar; een beetje opschonen in Adobe Première en nog een pre- en eindgeneriek.

 

Na afloop van dit fastfood filmproces organiseerde ik een filmvoorstelling in de grootste klas met het beste scherm, het labolokaal. Sommigen kregen plankenkoorts en vroegen me vlak voor het begon om het toch maar niet te tonen. Ik stelde hen gerust en zei dat ze zich nergens voor moesten schamen, dat het er echt oké uitziet. 

Herkenbaarheid

Lichten uit, gegiechel en gesjjjjt, de spanning was te snijden.

De eerste film: verliefd! Een jongen (van een andere klas) is verliefd op het meisje uit de OKAN-klas en zoekt toenadering. Algemene hilariteit als ze zichzelf in beeld zien, gespeeld ook door een jongen van de andere klas en een meisje uit de OKAN-klas, een echt koppeltje. Zij die het eerst niet wilden, straalden nu van trots. Daarna het volgende verhaal, over een nieuwe jongen in de klas, die wat onwennig is, maar uiteindelijk wordt aanvaard. Netjes gemaakt, met tussen elke scène een fade in en fade out, niet iets waar ik voor zou kiezen, maar het werkte. Tot slot, de stoute leerlinge in de klas: zij doet niets anders dan te laat komen, op TikTok zitten en niet studeren voor haar toetsen. Ze wordt uiteindelijk aangemaand en herpakt zich. Opnieuw hilariteit, vooral omdat sommige scènes zo herkenbaar zijn. Na elke film was er spontaan applaus. Wanneer dan mijn collega op het einde een applaus vroeg voor mij, klonk het oorverdovend en dook ik achter de lessenaar van het labo. Omdat ik het moeilijk zelf kon geloven. Tot slot keek ik hen aan en knikte dankbaar terug. Het raakte me. 

Ik zal hen missen.

Afscheid

Ja, dit experiment was chaotisch, vreemd en geïmproviseerd, maar het had effect en zij die niet altijd interesse toonden genoten mee. Film maken, blijft een avontuur én verbindend werken. In zo’n filmproces kan je iedereen een plaats geven, zowel de technisch aangelegde persoon, als diegene die liever een idee uitwerkt en achter een bureautje blijft zitten. Dit was mooi. En een van mijn laatste lessen als OKAN-leerkracht in de APP school.

Want deze zomer ben ik weer op drift, mijn brein of wat het ook mag zijn, geniet van projecten en uitdagingen. Als er niets nieuws op mijn pad komt, ga ik komend schooljaar terug als leraar naar het volwassenenonderwijs. Levenslang leren blijft mijn levensmotto: haal het beste uit jezelf en blijf jezelf (en de ander) uitdagen, dat probeer ik ook als leraar toe te passen.

En misschien combineer ik dit alles wel met een nieuw filmproject, over onderwijs, of hoe leren op vele verschillende manieren kan.