Tips van een ex-OKAN-leerling

Ik had een tijdje geleden een gesprek met een studente aan de hogeschool in Brussel over haar periode na OKAN (Onthaalonderwijs voor anderstalige nieuwkomers). Zij komt uit Syrië en spreekt Arabisch, Engels en ondertussen vlot Nederlands. Toch moet ze nog vaak Google Translate gebruiken, vertelde ze verlegen, "om al die woordenschat uit de cursussen te kunnen begrijpen."

Foto: Pexels: Kobe

Ik publiceer dit interview, omdat ik haar getuigenis van haar traject tijdens en na OKAN een mooi voorbeeld vind. Zij gaf toen toestemming om het te publiceren, maar om haar privacy toch wat te beschermen plaats ik geen naam.
 
Hoe was je eerste dag als nieuwkomer in een OKAN-klas?
Mijn eerste dag in een OKAN-klas was een beetje moeilijk. De leerkrachten waren heel lief, maar ik had toen veel stress.

Kan je eens beschrijven wat je ervaarde die eerste weken?
Het was niet makkelijk, maar door de hulp van de leerkrachten en speciale boeken zoals PICTO (woordje in het Nederlands met ernaast een tekening) had dit mij veel geholpen om de taal te leren. 

In het begin leerden we onszelf voorstellen. Daarna gingen we naar kleuren, dieren, werkwoorden en vervoegingen. In de eerste weken heb ik veel vrienden kunnen maken van verschillende nationaliteiten in mijn klas.

Hoe verliep dit na een half jaar?
In mijn eerste week dacht ik dat ik nooit een woordje zal kunnen leren in het Nederlands, maar na een tijdje, was het omgekeerd, ik voelde mij meer open om woordjes te leren. Door de leuke uitstappen met de andere OKAN-klassen, werd onze vriendschapsrelatie sterker. Na een half jaar was ik klaar om zinnen te zeggen in het Nederlands, en ook beter te schrijven.

En ging de overgang naar een richting in het middelbaar vlot?
Omdat ik een doorstroom-richting wou volgen in het middelbaar school, moest ik extra lang blijven in de OKAN-klas. Zodat mijn taal sterker werd. Ik was heel opgewonden om ernaartoe te gaan.

Hoe was dat voor je, die eerste dag wanneer je na je OKAN moest volgen in het reguliere middelbaar?
Het was moeilijk voor mij, omdat ik nieuwe woorden hoorde van de studenten in de klas en vaak was ik te verlegen om aan te geven dat ik ze niet goed begreep. 

Ik durfde amper aan leerkrachten vragen of ze een beetje trager konden praten. Sommigen praatten heel snel. En anderen wisten dat ik van een OKAN-klas kwam en deden extra's voor mij, door bijvoorbeeld een ander soort taak te geven of door extra les te geven tijdens de middagpauze. 

 
Was het moeilijk om je aan te passen in de klas- en schoolcultuur?
Ik had geen groot verschil gezien tussen de scholen in België en in mijn land Syrië. Misschien één ding, dat de studenten er meer respect tonen aan de leerkrachten en omgekeerd. Het was eigenlijk nooit moeilijk om mij aan te passen aan de klasregels en cultuur. Ik had altijd respect voor alle regels en ik was heel voorzichtig om niks fout te zeggen of te doen.  

Is er een leerkracht die je echt heeft geïnspireerd? Waarom wel, of niet?
De meeste leerkrachten die ik heb gekregen waren vriendelijk, behalve een die mij niet aangenaam vond in haar klas. Ik moest altijd vooraan in de klas staan om de les te herhalen. Mijn Nederlands was toen niet perfect. Ik dacht altijd dat ze mij wilde pesten. Maar ik had bijvoorbeeld een taalcoach die mijn schriftelijke taken nakeek, dat hielp mij verder. Ik vond het heel leuk om samen na te kijken.

Wat liep goed? Wat liep moeilijker?
Mijn chemie en wiskunde waren veel beter dan geschiedenis en godsdienst. Dat kwam door het taalniveau en de grote woordenschat. Ik had bijna altijd 55% als maximum voor het vak geschiedenis.

Als jij les zou geven, hoe zou jij het dan aanpakken?
Ik zou een andere versie van de cursus speciaal maken voor de ex-OKAN-leerlingen.
Ik zou makkelijke woorden gebruiken tijdens de les en niet te snel praten, zonder dialect.
Ik zou altijd een lijst maken met moeilijke woorden en die geven aan de leerling.

Waar moet een (vervolg)leerkracht zeker rekening mee houden?
Dat in de klas de leerling de info hoort in het Nederlands, maar die daarna direct moet omzetten in haar moedertaal. Dat ze beseffen dat dit extra inspanning vraagt. Er is ook veel verlegenheid om te durven zeggen: "Ik begrijp het niet of ik snap dat woordje niet". Je hebt dubbele tijd nodig om je taak te maken, meer dan een Belgische student. Dus is het fijn als er met de tijd en het aantal taken rekening wordt gehouden.

Hoe verliepen de oudercontacten?
Oudercontacten waren altijd in het Engels, omdat mijn ouders toen nog niet voldoende Nederlands begrepen.

Heb je te maken gehad met vooroordelen?
Hebben jullie computers en hebben jullie auto’s? Dat heb ik veel gehoord van de leerlingen. Ze denken altijd dat als er een nieuwkomer in België komt, dat het betekent dat die persoon arm is of geen goed leven had in zijn land. Ik denk dat de ouders meer moeten vertellen aan hun kinderen over hoe een oorlog alles kan kapotmaken, en dat niet alle nieuwkomers komen uit arme landen.

Wat vind je positief aan dit land?
Vrijheid is het meest positieve wat ik vind aan België. We kunnen allemaal vrij zijn met wat we willen doen en op welke manier we denken.

Wat mis je het meest van je land van herkomst?
Ik mis het huis van mijn oma en mijn oom en zijn kinderen. Ik mis hoe we elk weekend samen zaten en leuke dingen deden en hoe we samen lekker aten. Ik mis ook ons modern groot huis daar. Alle leuke herinneringen zullen blijven in mijn hersenen en ik zal ze ook vertellen aan mijn kinderen later.

Wat is je droom nu?
Mijn droom is dat ik kan afstuderen met mijn opleiding aan de hogeschool, daarna een vaste job vindt en later een familie kan creëren.

Heb je nog tips?
Voor de leerkrachten, niet te streng zijn aan de nieuwkomer want je zal nooit weten wat hij of zij achter heeft gelaten.