Hulp en voedselpakketten

Enige jaren geleden was ik in Oekraïne. Ik bezocht er onder andere Kiev, Odessa en Tsjernobyl.
Toen ik foto’s postte op facebook kreeg ik plots een bericht van Christof, een oud-klasgenoot van me. Ben je in Oekraïne? Euh ja, en jij? Ik ben er getrouwd en heb er een boerderij. Dat was drie jaar geleden.

 

Nu heb ik regelmatig contact met hem. Door wat er aan de hand is. Ik wilde er iets over schrijven, over die oorlog. Maar wist niet hoe. Wat moet ik daar nu over vertellen, dat het vreselijk is wat ik zie? Ondertussen stromen duizenden vluchtelingen toe. Opnieuw, net zoals tijdens de oorlogen in voormalig Joegoslavië, de oorlog in Irak en Afghanistan of de burgeroorlog in Syrië. Alleen speelt het zich nu af in de achtertuin van Europa.

 

Het kruipt me in de kleren. Maar, dacht ik, als ik iets wil vertellen over de situatie in Oekraïne, dan is het misschien wel via Christof. Een graanteler met Limburgse roots die al meer dan 12 jaar in het noordwesten van Oekraïne woont.

 

Ik interviewde hem via Messenger video. Een man die ik nog steeds herkende en net als ik grijzer is geworden. Telefoon in de hand, in de zetel achter hem pronkte een treintje op een schap. Treinen verbinden de hele wereld en brengen mensen dichter bij hun bestemming, dichter bij elkaar. Zonder meer, zoals het hoort. Kon dat ook maar zo met de politiek.

Interview

Christof kan je me even uitleggen waar jij nu mee bezig bent?
Het speelt zich allemaal af in de school van het dorpje waar ik mijn boerderij heb. De mensen daar zijn, toen de oorlog begon, onmiddellijk in gang geschoten met het maken van voedselpakketten, maar na twee dagen waren ze door hun voorraad heen. Ik kwam dat te weten en stelde hen voor om ook voor 2000 euro varkens aan te kopen en ondertussen te gaan zoeken naar fondsen. 

 

Auto onderweg naar vrijwilligers en vluchtelingen

Er zijn veel vluchtelingen die hier passeren richting de Poolse grens, er is een groot internaat dat nu vol zit met vluchtelingen en er zijn vrijwilligers die blokposten gemaakt hebben en ze bewaken. Zij moeten allemaal eten hebben. Toen heb ik een oproep op Facebook geplaatst om geld te storten op mijn rekening zodat we de mensen kunnen blijven bevoorraden. Dankzij die donaties hebben we op dit moment ongeveer 6500 euro bij elkaar gehaald. Ik heb hen wel gezegd: “We kopen week per week voorraad aan”. Stel dat met veel geluk de oorlog snel voorbij is, dan wil ik met wat over is en enkele bouwvakkers uit het dorp naar Kiev of Charkov gaan en dan investeren we in de heropbouw van iemand zijn huis.

"Morgenvroeg wordt er trouwens in België een camion met fruit geladen uit Borgloon en die komt dan naar hier. Want er is een enorm gebrek aan vers fruit en groenten."

 

In het schooltje van het dorp maken de bewoners voedselpakketten

 

Geraakt dat dan effectief tot bij jou, over de grens?
Dat is geen probleem. Er zijn speciale verordeningen getekend door de president; je vult een papier in waarop je verklaart dat die goederen geschonken worden aan de Oekraïense overheid en dan mag je van Polen gewoon door.

 

Het zijn vooral mensen in de dorpen en boeren die de stedelijke vluchtelingen en soldaten opvangen en voor eten zorgen?
Ja, dat klopt. Hier kan je het trouwens een beetje vergelijken met de situatie van België van voor de wereldoorlog. Iedereen heeft er zijn eigen boerderijtje. En Poetin kan niet elk dorp bezetten, dat is logistiek gewoon onmogelijk. In die dorpen kan dan van alles nog gedaan worden.

 

En hoe gaat het met je familie? Zijn je stiefzonen ook naar het leger gegaan?
Een zoon is teruggekomen. Die werkte in Polen en wilde meevechten. Ik had het hem afgeraden. “Je hebt je militaire dienst nooit gedaan, je bent geen getrainde militair, je bent een vogelverschrikker die ze gelijk gaan afknallen.” Maar neen, hij wilde niet luisteren. Hij ging zich aanmelden en daar zegden ze hetzelfde. Nu staat hij op een reservelijst. Mijn andere stiefzoon zit in Litouwen op de universiteit, maar die hebben we kunnen overtuigen zijn studies af te maken. “Je bent geen militair: doe waar je goed in bent.” Nog twee maanden en dan is hij afgestudeerd. Ik zei hem daar iets te organiseren in de vorm van hulp. En dat doet hij daar goed. Hij heeft dat gelukkig ingezien.

 

Je werkt er ook als graanteler?
Wij zaaien tarwe, gerst, sojabonen en van die dingen. Want naast het helpen, moet ik ook zorgen dat de boerderij blijft draaien en dat het werk gedaan wordt. Landbouw is hier anders dan in België, een groot deel van de economie draait er rond.

 

Je hebt niet het gevoel “Ik keer terug naar België?”
Neen, nog lang niet. Dat is helemaal niet aan de orde. Buiten dat de landingspiste in de buurt is vernield en je je huis wel even voelt schudden, is hier nooit iets gebeurd. Enkel in de grote steden zoals Charkov en Marioepol is er een totale vernietiging.

Ze willen nu ook Odessa aanvallen en trachten de zijkanten in te palmen samen met de hoofdsteden, lees ik in de media.
Als ze Kiev kunnen breken en de president kunnen omverwerpen dan valt Oekraïne. Al de rest zijn strategische gebieden die Poetin wil inpalmen. Hij wil perse over land naar de Krim kunnen, want die brug die ze gebouwd hebben naar daar is ook niet alles. Die ondergrond is niet stabiel genoeg om er zo’n mastodont op te zetten en de Krim was aan het verkommeren omdat ze geen water kregen vanuit het Oekraïense vasteland. Dat is dan ook een van de eerste dingen dat het Russische leger gedaan heeft. De dam die de Oekraïners in 2014 opgegooid hebben toen Rusland de Krim annexeerde, hebben ze als eerste opgeblazen zodat er water doorging. En daar woedt al die jaren al de oorlog om. Hij wil koste wat kost een corridor over land tot daar.

Aan die rand met Rusland daar waren wel al separatisten bezig om zich af te scheiden?
Dat zijn geen separatisten, dat zijn mensen die door het Russisch leger aangebracht zijn en gesteund worden, de rest is er weggegaan. Zijn ultieme doel is om dat Sovjetrijk terug te herstellen, maar dat krijgt hij toch niet gereed. Hij heeft zijn eigen militaire capaciteiten overschat zoals we zien. 

"Ik ken tich mensen uit de gebieden waar ze binnenvielen in 2014 die wel Russisch spreken, maar zich Oekraïners voelen. Net zoals wij Belgen zijn, of we nu Frans of Vlaams spreken. Maar waar armoede en onderontwikkeling is, krijg je wel gemakkelijk mensen gemanipuleerd."

Zijn er bepaalde zaken waar je nu nog behoefte aan hebt, buiten financiële donaties?
Financiële donaties zijn het gemakkelijkste, dan koop ik gewoon wat we nodig hebben. En dan komt dat hier ook met een hoeveelheid waar we iets mee kunnen. Ik koop het aan op een veiling aan groothandelsprijzen. Dat is veel makkelijker logistiek gezien. Kleding is er genoeg. Dat heeft meer zin voor die mensen die met heel weinig naar Europa zijn gevlucht. Pijnstillers en koortsonderdrukkers zijn ook welkom, maar in palletvorm, in grote hoeveelheden.

Is er iets wat je nog kwijt wil tegen de mensen hier?
Probeer te steunen in dingen die je ziet en in iets wat gerealiseerd wordt. En voor de rest, zeg tegen uw politiekers dat ze geen politiek moeten bedrijven, maar dat ze moeten denken aan de mensen die hier voor niets sterven.

"Statements, daar hebben we nu niets aan."

 

Gerst in bokalen, vele handen maken licht werk.

Steunen kan

Tot slot praatten we nog wat verder over de vluchtelingen die naar hier komen en zijn job als landbouwer in Oekraïne. Ondertussen bakte mijn vrouw wafeltjes om deze later via de school als steun te verkopen. Net zoals de mensen van het tweedekansonderwijs van het CVO ook een actie houden met zelfgemaakte kaartjes. 

 

 

zelfgemaakte kaartjes

Ik dankte Christof en wenste hem en zijn naasten nog veel sterkte.

Foto's Oekraïne: Christof Conings