CVO Manifest
Misschien heb ik wel het meeste geleerd dankzij het volwassenenonderwijs.
Ik heb er leren werken met digitale media,
leren koken en leerde er fietsen herstellen toen ik een nieuwe gezonde hobby
zocht. Maar ook mijn carrière kreeg een andere wending toen men in de buurt
een lerarenopleiding aanbood.
Daarmee startte een nieuw hoofdstuk in mijn
leven, dat van onderwijzer of beter dat van mentor en coach voor zij die op weg
zijn naar meer inzicht, mezelf incluis. Net zoals een regisseur begeleid je de groep
in een verhaal dat je samen opbouwt.
Het bijzondere belang van een centrum voor
volwassenenonderwijs (CVO) kan ik vanuit persoonlijke ervaring niet genoeg
onderstrepen. Vandaar ook dit manifest voor een gedragen CVO.
Leraar fietsenmaker aan het werk
Leraar fietsenmaker aan het werk
Zware weg
De CVO’s hebben het de laatste tijd al hard te
verduren gehad. De fusies doorgevoerd, HBO5 (hogere beroepsopleidingen) en de SLO of de
lerarenopleiding werden eruit gehaald. Dit uiteraard in het voordeel van de cursist, de opleiding
en de hogescholen (die het aantal inschrijvingen zagen toenemen) en naar
verluidt ook ten voordele van de educatieve en maatschappelijke waarde van het CVO?
Een fusie of een (nood)gedwongen huwelijk met andere CVO’s werd verplicht omdat de overheid de te behalen minimumnormen van het aantal lesuren cursist verzesvoudigde (zie bron). De CVO’s werden zo groot dat het wel megalomane bedrijven lijken. Wat ze inherent niet zijn.
Een fusie of een (nood)gedwongen huwelijk met andere CVO’s werd verplicht omdat de overheid de te behalen minimumnormen van het aantal lesuren cursist verzesvoudigde (zie bron). De CVO’s werden zo groot dat het wel megalomane bedrijven lijken. Wat ze inherent niet zijn.
Wanneer de CVO’s zich nu afdoende organiseren,
kunnen ze als onderwijsinstituut binnen alle andere onderwijsmogendheden meer
gewicht in de weegschaal leggen en de beroepsgerichte trajecten beter op elkaar
afstemmen. Dit kan een voordeel zijn. Ze zijn geen lokaal onderwijs meer met
her en der vestigingsplaatsen, maar worden een groot regionaal bastion waar wel
degelijk iets te vertellen valt. Dit nu met een aanbod dat daarom niet groter is,
maar misschien wel efficiënter verdeeld.
Voorafgaand aan deze hervormingen was het volledig ontnemen van de HBO5-opleidingen en de lerarenopleiding vanuit het CVO-aanbod echter geen doordachte pedagogische zet. Zeker nu steeds meer mensen vroegtijdig het onderwijs verlaten zonder diploma of nieuwkomers zich aanbieden op de arbeidsmarkt. Deze laatste groep zijn vaak (hoog)geschoolde vluchtelingen ouder dan 18 met een diploma dat niet gelijkgesteld wordt aan het onze, waardoor hun zoektocht naar werk nog bemoeilijkt wordt. Gelukkig kunnen ook zij (mits goede afstemming) in na heel wat zoekwerk in een traject terechtkomen dat hen zal helpen aan een job op maat van hun talent.
Samenwerking is beter
Voorafgaand aan deze hervormingen was het volledig ontnemen van de HBO5-opleidingen en de lerarenopleiding vanuit het CVO-aanbod echter geen doordachte pedagogische zet. Zeker nu steeds meer mensen vroegtijdig het onderwijs verlaten zonder diploma of nieuwkomers zich aanbieden op de arbeidsmarkt. Deze laatste groep zijn vaak (hoog)geschoolde vluchtelingen ouder dan 18 met een diploma dat niet gelijkgesteld wordt aan het onze, waardoor hun zoektocht naar werk nog bemoeilijkt wordt. Gelukkig kunnen ook zij (mits goede afstemming) in na heel wat zoekwerk in een traject terechtkomen dat hen zal helpen aan een job op maat van hun talent.
Samenwerking is beter
Het grote verschil met hogescholen en
universiteiten is dat de drempel voor zij-instromers nu net zo hoog ligt, met
als gevolg dat erg bekwame vakmensen die hun kennis willen doorgeven vanuit de
juiste bezieling minder snel die stap zetten of juist uit de boot vallen
door het te academische karakter.
Een goede afstemming en verdeling tussen de
expertise van het volwassenenonderwijs op dat vlak (ervaringen van goede
leerkrachten voor volwassenen, zo ook op vlak van NT2 of Nederlands als niet-thuistaal)
en de inhoudelijk verdieping van de hogescholen, zou ongetwijfeld beter geweest
zijn. Beide kunnen elkaar hierin versterken. Maar waarom de lerarenopleiding volledig weggetrokken werd uit het volwassenenonderwijs blijft voor mij een mysterie.
Boeken brengen kennis bij, ervaringen doen groeien, verbindingen doen helen; het is maar waar je als onderwijsinstelling de nadruk op wilt leggen, en door samenwerking kan je net die nadruk verbreden.
Ik pleit voor meer samenwerking, over de graden en leeftijden heen zodat de expertise vanuit de verschillende onderwijsniveaus optimaal gedeeld kan worden.
Waardevol
onderwijs
Gelukkig spelen de CVO ’s zeker nog een
belangrijke rol. Dit voor: wie op zoek is naar ontspanning en sociaal contact door
iets bij te leren (tegen vereenzaming, depressie, geheugentraining, …), voor zij
die zich willen specialiseren in hun vak én voor maatschappelijk kwetsbare
groepen. Zij die door het verleden niet in staat waren een diploma te halen (en gelukkig als volwassene wel dankzij het tweedekansonderwijs of TKO) en de nieuwkomers (NT2), die onze
cultuur willen leren begrijpen en graag snel willen werken, maar daarvoor eerst
de taal machtig moeten zijn.
Een bijkomende uitdaging voor het volwassenenonderwijs is tot slot dat door de hogere pensioenleeftijd, je meer mensen op leeftijd zal hebben die beslissen om zich nog te heroriënteren en nieuwe haalbare uitdagingen zullen zoeken. Het levenslang leren wordt zo nog belangrijker en zal op die manier meer en meer een onderdeel worden van een sterk evoluerende maatschappij.
Les NT2
Een bijkomende uitdaging voor het volwassenenonderwijs is tot slot dat door de hogere pensioenleeftijd, je meer mensen op leeftijd zal hebben die beslissen om zich nog te heroriënteren en nieuwe haalbare uitdagingen zullen zoeken. Het levenslang leren wordt zo nog belangrijker en zal op die manier meer en meer een onderdeel worden van een sterk evoluerende maatschappij.
Het CVO blijft van enorme maatschappelijke waarde en kan dat nog meer worden.
Les NT2
Onlangs kwam tijdens de trajectbegeleiding een
jongeman met ASS (autismespectrumstoornis) naar me toe met de opmerking dat hij hier al veel meer geleerd had op
een half jaar tijd dan in de zes jaar dat hij op het BUSO zat. Ik vroeg hem hoe
dat kwam.
"Omdat deze leerkrachten, ook al geven ze toe minder ervaring te hebben met het werken met mensen met leer- en ontwikkelingsstoornissen, tijd nemen om te luisteren, me te begrijpen en er ook echt zijn."
Dit gaf me koude rillingen. Hij sprak eerlijk. Misschien is hij er nu ook meer klaar voor dan toen en zijn parcours zal ook nu niet gemakkelijk zijn, maar hij zet stappen voorruit en zet zich enorm in om al die complexe theorieën en dynamische werkvormen onder de knie te krijgen en een diploma te halen, daar waar hij zich in thuis voelt. Hij blijft zichzelf en is klaar om te kunnen groeien. Dat stimuleren is één van de taken van een CVO en het onderwijs an sich.
"Omdat deze leerkrachten, ook al geven ze toe minder ervaring te hebben met het werken met mensen met leer- en ontwikkelingsstoornissen, tijd nemen om te luisteren, me te begrijpen en er ook echt zijn."
Dit gaf me koude rillingen. Hij sprak eerlijk. Misschien is hij er nu ook meer klaar voor dan toen en zijn parcours zal ook nu niet gemakkelijk zijn, maar hij zet stappen voorruit en zet zich enorm in om al die complexe theorieën en dynamische werkvormen onder de knie te krijgen en een diploma te halen, daar waar hij zich in thuis voelt. Hij blijft zichzelf en is klaar om te kunnen groeien. Dat stimuleren is één van de taken van een CVO en het onderwijs an sich.
Calimero moet weg
Nu is het CVO vaak ingebed in "een koepel" of "een
net" en steeds afhankelijk van zijn gastheer: de campus van een middelbare
school binnen een scholengroep of een gebouw van de gemeente. Zo wordt het
CVO telkens gedwongen om zich aan te passen. Vaak komen ze op de tweede plaats, want het is
geen leerplichtonderwijs en dus moeten ze schuiven als de dagschool ergens meer
ruimte wil (infrastructuur is sowieso een probleem binnen alle scholen) en worden ze niet (h)erkend als een deel van de omgeving: wat is dat CVO nu weer? En wat
doen jullie precies? Dus jullie geven hobbycursussen? Waarom kunnen jullie niet
gewoon verhuizen?
Het CVO wordt nog teveel op alle niveaus
stiefmoederlijk behandeld. Wat mij betreft zijn de CVO’s even belangrijk als
alle andere onderwijsinstellingen. Wij geven les vanaf zestien tot zolang de
volwassene bereid is samen te leren. Ik wil hier echter geen Calimeroverhaal van
maken, dat irritante kuikentje heeft al voor te veel clichés gezorgd die niet
werken.
Vraag maar rond aan iedereen die lessen volgde
in een CVO. Een centrum voor volwassenenonderwijs doet er toe: we helpen mee aan integratie, dragen het sociaal en individueel welbevinden hoog in het vaandel en geven groeikansen.
Het CVO heeft dan ook voldoende slagkracht nodig om al die volwassenen goed te kunnen begeleiden in hun zoektocht.
Eigen volwassen net
Want na je 18de stopt het leren en
bijscholen en zoeken naar nieuwe perspectieven in je leven niet, dan start
juist het ontwikkelen van dat wat je zelf nog niet wist, los van alle
verplichtingen die je in je jeugd moest dragen. Dan worden het keuzes die je
zelf maakt.
Het wordt hoog tijd! Misschien zelfs om een groot eigen onafhankelijk educatief net voor volwassenen te worden. Samen aan tafel met andere partners (en niet afhankelijk van de goodwill van die partners) met zijn eigen typische opdracht, begeleiding en inspectie, breed ingezet op ontwikkeling en ondersteuning van de volwassen mens en maatschappij, een beetje zoals Kunst maken. Ja zo zie ik het CVO.
Vaak begint het pas na je 18de, dus waarom het CVO nu eens niet als een volwaardige partner zien?
Het wordt hoog tijd! Misschien zelfs om een groot eigen onafhankelijk educatief net voor volwassenen te worden. Samen aan tafel met andere partners (en niet afhankelijk van de goodwill van die partners) met zijn eigen typische opdracht, begeleiding en inspectie, breed ingezet op ontwikkeling en ondersteuning van de volwassen mens en maatschappij, een beetje zoals Kunst maken. Ja zo zie ik het CVO.
Bron
hervorming:
Gerelateerde
artikels:
Artikel Knack, belang CVO en levenslang leren:
Artikel Knack, belang CVO en levenslang leren:
Artikel de Standaard, stijging cursisten
hogescholen:
https://www.standaard.be/cnt/dmf20190913_04607478?articlehash=E1F42242AC1A79E3789D544D8F2FBED390CE5B80FA803E3E223C80EDC67338847119A71B359E32E27A7A6B012FE8FE4ABAD3C7197015911CFED6A52AFE23FCAD
https://www.standaard.be/cnt/dmf20190913_04607478?articlehash=E1F42242AC1A79E3789D544D8F2FBED390CE5B80FA803E3E223C80EDC67338847119A71B359E32E27A7A6B012FE8FE4ABAD3C7197015911CFED6A52AFE23FCAD
Artikel VRT, stijging lerarenopleiding:
Reacties
Een reactie posten