Over eenvoud

Drukte

    Still uit The Passion of Joan of Arc (Carl Dryer 1928)

Steeds zijn er nieuwe ToDo's, nieuwe uitdagingen en veranderingen, omdat het moet, omdat het beter zou zijn, omdat het beter is? Misschien. Er is al zeker minder ademruimte. Het evenwicht, dat blijven dansen op het touw van alle dag, van alle verwachtingen, alle mogelijke lijstjes en af te vinken prestaties, dat kan ook breken, want hoe rekbaar kan je zijn?

Soms wou ik dat het touw er gewoon niet was, dat je kon dansen op één groot platform zonder angst te hebben om er af te vallen. Gewoon dansen met open hart zonder de voortdurende druk van jezelf te moeten bewijzen: omdat we allemaal toch zo bijzonder zijn en dit moeten kunnen tonen, elke dag opnieuw. Zo voel ik het toch al lange tijd aan. Nu lijkt daar verandering in te komen, word ik volwassener, zou dat echt kunnen?

Onrust?

Waarom dan toch die onrust? Omdat je ergens geleerd hebt dat dit zo hoort en je je tegelijk moet aanpassen aan, jezelf plooien (een negatie van het ontplooien) zodat alles en iedereen aan zijn of haar trekken komt, jezelf geven terwijl je onderweg jezelf dreigt te verliezen. Er staan, er zijn, niet wegduiken, laten zien, opstaan. Stilstaan lukt haast niet meer. Breekt het plooien? Dan val je stuk en is die originele pleaser in jou één boos monstertje geworden: je kan niet meer. Tijd om te bezinnen. 

Tenzij je pijn hebt ergens god-weet-waar en de dokter je een week voorschrijft, dan ziek je uit en start je opnieuw aan de wedloop: alles inhalen wat je ondertussen denkt verloren te hebben. Opnieuw. 

Onder-wijs?

Dat brengt me hoe dan ook bij het onderwijs. Er wordt veel over gezegd, het zou zo gemakkelijk zijn, als ik dat nu eens was, leraar, of me herschool; heb ik lekker veel verlof; fuck al die clichés! Het beroep van leerkracht behoort tot de nummer drie van risicoberoepen met een burn-out, waarom? Omdat zij niet snel willen toegeven dat ze het zwaar hebben, omdat de meesten het echt met hart en ziel doen en blijven volhouden - want wat gaan ze anders wel niet denken: "ze hebben toch al voordelen genoeg?" Tot het niet meer gaat...

Een onderwijs van nu dat je overlaadt met papieren en evaluaties en competenties waar je aan moet voldoen en enquêtes die je moet afnemen om jezelf te verbeteren, terwijl je tegelijk het werk van je leerlingen ligt te ‘verbeteren’, kruisje hier, kruisje daar rekening houdend met elk individu, waarvan je er dertig (of meer) tegelijkertijd begeleidt.  Is het niet voldoende dat je gewoon graag les geef, dat je niet “corrigeert” maar feedback geeft: doorgeven van een passie en activeren van hun passies, op je eigen authentieke manier? Moet je daarom ook nog eens  alles continu verantwoorden op papier, in de juiste lay-out en met de juiste kleur? Dit omdat er leraren zijn die enkel een ‘academisch leren’ kennen? Zij die gewoon zijn slaafs de regels en handboeken te volgen die hen onder de neus worden geduwd? Of zij die onderzoeken om te kunnen onderzoeken, zodat ze uiteindelijk jou kunnen beoordelen, compleet vervreemd van de realiteit? Ben ik aan het overdrijven?

Gelukkig ken ik velen die echt met passie les geven (de meest kwetsbare groep) en echt wel bezig zijn met de verbetering van onze onderwijskwaliteit, dit vanuit een heleboel levenservaring en wijsheid. Dat het met wat minder druk en meer ondersteuning veel beter kan, zullen zij ook toegeven. Het zijn zij die samen met hen tot de lerenden behoren. Zij zijn leer-krachten die er zijn om te helpen ontwikkelen. Niet om “op te voeden” en al zeker niet om meer met papieren (en centen als je de leidinggevenden meetelt) dan met de mens voor hun bezig te zijn.

Tijd maken

Avond. Moe, samen uitgeput zijn. Trachten kalm te blijven en een zogezegde rust te vinden met een kruidenthee in de hand, en als dat niet werkt de fles wijn vlakbij. Even het hoofd legen zodat ik op tijd ‘tijd’ kan maken, voor de schatten uit mijn leven, wanneer het weekend is. Ben ik dan echt aanwezig? Want die druk om het juiste te doen is er, ook bij mij. Dat terwijl media ons blijven overladen met beelden en informatie over dreigingen, oorlogen, goedkoop entertainment en wat als-en. Wat als de wereld vergaat en je niet anders kan dan machteloos toekijken? Wat als die beeldencanons ons verstikken en gevoelloos maken voor wat echt telt?  Wat als je het echt niet meer weet en gewoon vergeet lief te hebben? Ik weet het niet.

Misschien dat ik op een dag  eens een andere keuze zal maken en me terugtrek uit dit soort leven. Dat ik zal leven en worden zoals een Franciscaan. Dit zeg ik zonder één of andere religie te willen voorttrekken, gewoon omdat ik de figuur van Sint Franciscus ken vanuit de vroegere godsdienstlessen en hij erg inspirerend overkwam in die film Brother sun, sister moon.  Zie, dat bedoel ik nu: die continue druk ook om politiek correct te moeten zijn,  je te verantwoorden en te letten op wat je zegt en schrijft, die bullshit dus, want het politiek correcte is al haast zo dominant dat het de vrije meningsuiting beknot.  En ik spreek hier over vrije meningsuiting, niet over in clichés vervallende dommigheden.


 Still uit Brother sun en sister moon, Franco Zeffirelli (1972)

Goed, op een dag zal ik me terugtrekken en doen wat ik moet doen, na de burn-out en de bore-out. “Want het is in het geven dat wij ontvangen”, zei hij. En dan zal ik in alle eenvoud geven, niet omdat het zo hoort, of het geschreven staat in één of andere religieus boek, maar omdat ik het zelf wil zonder het op te dringen. Eén voor één, stap voor stap. 

Mij slechts met één ding bezighouden en geen tien tegelijk. Slechts één boek lezen en geen stapel hebben die naast mijn bed ligt en die ik nog nauwelijks durf aankijken. En één must see TV-serie tegelijk volgen. Eén iets. Dat werkt beter dan te veel tegelijk te willen zodat de chaos in je huis blijft domineren en daarmee ook de chaos in je hoofd, in mijn hoofd. Teveel zoals al die woorden en gedachten hier.

Soms is één ding doen en van één iemand houden in alle eenvoud meer dan voldoende.

Dingen delen kan je nog met iedereen en dingen geven ook, zelfs liefde, maar uiteindelijk moet je ook hierin keuzes maken. Teveel kan je gevangen houden. Soms moet je gewoon voor de eenvoud gaan om vrij te kunnen zijn en alle overtollige ballast laten vallen, zodat je voor jezelf weer ademruimte creëert.

Ecomind

Niet meer, maar minder, ecologie van de geest. Zo zie ik het, nu nog leren toepassen. Een luxeprobleem waar ik nu mee bezig ben? Ja en neen, want dit is van alle tijden denk ik, we kapselen ons nu eenmaal graag in. In allerlei materiële dingen omdat ze zogezegd echt zijn en houvast bieden. In ideeën,  we overtuigen onszelf graag met gedachten die onze wereld meer structuur geven; het hokjesdenken, zou dat echt rust geven? We leggen onszelf ondertussen van alles op: om te doen, om te bewijzen dat het zo is, dat het zo hoort, dat we er in weze niets aan kunnen doen? Omdat we ergens denken een gapende leegte te moeten vullen en zo draait alles door, opnieuw en opnieuw.

Tot het barst of je gewoon zegt: “Stop, alles buiten, ik laat enkel nog binnen wat echt belangrijk is en ik geef alleen nog maar om datgene dat meer is dan dat wat de reclameslogan of één of andere talentenshow me influistert. Ik zal leven als wie ik ben met zo weinig mogelijk onvrede, dit door eenvoud na te streven en dat te doen wat mijn diepste binnenste verlangt. Ik zal dit delen met anderen zonder op te dringen en als ik geef zal ik dat doen met overtuiging, geven om jou, zonder meer…”


Voor jou...