Over keuzes maken
To be or not?
To be, or not to be: that is the question:
Whether ’tis nobler in the mind to suffer
The slings and arrows of outrageous fortune,
Or to take arms against a sea of troubles,
And by opposing end them?
Hamlet was een mooie tragische figuur. Wat was zijn tragiek? Geen keuze kunnen maken en als hij het dan maakte was het te laat. Hamlet was nog een kind.
Op
wereldniveau of kleinschalig niveau, we
worden elke dag geconfronteerd met keuzes. Keuzes die we meer of minder in de
hand hebben. En of we willen of niet, we zullen er moeten maken. Net zoals een
jongere terug naar school gaat en heeft moeten kiezen voor een richting, jij
als volwassene een nieuwe wending ambieert in je professionele leven of je tot
slot op persoonlijk vlak hunkert naar verandering. Ik ben geen filosoof noch
een psycholoog, toch wil ik er hier even iets over kwijt.
Keuzes maken, maakt je volwassen.
Niet in die
zin dat je het kind in je verloochent. Door keuzes te maken leer je het kind in
je wat moed en kracht is, wat leven en verantwoordelijkheid inhoudt. Het kind
in je helpt je flexibel blijven, het speels benaderen en creatief zijn.
Als het nodig is, maak je een keuze. Daarbij win je. En verlies je tegelijk. ‘Het is wat het is,’
zei wijlen mijn oma. Hoeveel je verliest hangt af van je keuze. Een win-win situatie kan natuurlijk ook, maar dat wordt vaak in een door blind materialisme gedreven wereld beslist. Een wereld die enkel de opportuniteiten ziet zonder ook de gevolgen ervan aan te willen gaan. Denk maar aan de milieu- en energieproblematieken omdat men zo achteloos omging met onze grondstoffen en steeds maar verder zoekt naar wat snel, goedkoop en winstgevend is. Iets waar wij als consumenten even schuldig aan zijn. Ik dus ook. Een win-win keuze bestaat, maar je verliest misschien wel minstens evenveel, te beginnen met een zekere integriteit, focus en vaak ook menselijkheid. Een ander voorbeeld zijn de recente schandalen in de politiek waar mandaten worden opgestapeld tot de portefeuilles ontploffen. Men wil meer en meer, en dan op een gegeven moment valt men door de mand. Gelukkig zijn er nog scherpe geesten die de veelvraten er uitpikken en onder het spotlicht zetten.
Als het nodig is, maak je een keuze. Daarbij win je. En verlies je tegelijk. ‘Het is wat het is,’
zei wijlen mijn oma. Hoeveel je verliest hangt af van je keuze. Een win-win situatie kan natuurlijk ook, maar dat wordt vaak in een door blind materialisme gedreven wereld beslist. Een wereld die enkel de opportuniteiten ziet zonder ook de gevolgen ervan aan te willen gaan. Denk maar aan de milieu- en energieproblematieken omdat men zo achteloos omging met onze grondstoffen en steeds maar verder zoekt naar wat snel, goedkoop en winstgevend is. Iets waar wij als consumenten even schuldig aan zijn. Ik dus ook. Een win-win keuze bestaat, maar je verliest misschien wel minstens evenveel, te beginnen met een zekere integriteit, focus en vaak ook menselijkheid. Een ander voorbeeld zijn de recente schandalen in de politiek waar mandaten worden opgestapeld tot de portefeuilles ontploffen. Men wil meer en meer, en dan op een gegeven moment valt men door de mand. Gelukkig zijn er nog scherpe geesten die de veelvraten er uitpikken en onder het spotlicht zetten.
Welke keuze
en daarbij welke kant van het mes je gekozen hebt is nooit echt zeker, wel dat
je na je keuze een stap verder kan en dat is in
die zin; volwassener worden.
Angst om keuzes te maken?
Je zou er schrik
van krijgen en soms blokkeert het je helemaal. En toch, is dat nodig? Waarom
zijn we bang om echt keuzes te maken? Omdat we het niet geleerd hebben? Omdat
we voor zogezegde zekerheid kiezen? Of omdat we denken dat we daarom net zoveel
zullen verliezen? Waardoor we maar vasthouden aan wat was.
Je moet natuurlijk geen ‘andere’ keuze maken als je je goed in je vel voelt. Als je tevreden bent met hoe het loopt en alles voor jou zen en chill is. Dan zit het goed. In die zin maak je ook een keuze.
Je moet natuurlijk geen ‘andere’ keuze maken als je je goed in je vel voelt. Als je tevreden bent met hoe het loopt en alles voor jou zen en chill is. Dan zit het goed. In die zin maak je ook een keuze.
Voelt het echter alsof je niet meer vooruit kan? Alsof alles zich steeds herhaalt en de wereld je meesleept? Bots je steeds op dezelfde frustraties, obstakels en tegenslagen waarmee je te maken krijgt? Dan is het tijd voor verandering. Kies dan. Niet voor die ander, want vaak is de eerste reactie dat de ander moet veranderen of grootser nog de wereld waarin je leeft. Het klinkt misschien cliché, het is wel waar: om daaraan te kunnen werken begin je best eerst met jezelf.
Want wat zou het fijn zijn moesten leiders zoals Trump, Kim Jong-un, Assad, Putin, ... eerst eens bij zichzelf te rade gaan. Moesten zij echt in de spiegel kijken en verder kijken dan het alfamannetje voor hun, naar binnen kijkend en een persoon zien die verantwoordelijk is voor de loop van vele mensenlevens. Misschien ontdekken zij wel dat ze eerst wat aan zichzelf moeten werken voor ze een echte leider kunnen worden? Beter nog: zouden zij niet eens nadenken over de noodzaak van een leider? Is die nodig? Kunnen ze niet beter zelf gecoacht worden en dan zien hoe het land ondertussen zichzelf kan besturen? Hoe de mensen zelf uiteindelijk terug hun verantwoordelijkheid nemen?
Ach, ik weid in dit betoog over keuzes te ver uit. Het toekijken van wat er gebeurd in de wereld geeft me een bijzonder machteloos en melancholisch gevoel. Dan is het ook tijd voor mij om even te bezinnen en te zien welke stappen ik kan zetten als burger om hierin keuzes te kunnen maken. Dat is niet gemakkelijk zonder echte leidraad. Zoals je merkt: ook ik ben bang. En ja, soms zelfs voor het maken van de allerkleinste keuzes.
Bij het nemen van je keuze is het ook tijd om op ontdekking te gaan.
Belangrijk is om open te staan voor verandering en vanbinnen te ervaren wat
goed voelt. Dan maak je keuzes, niet vanuit een opwellende emotie, maar vanuit
een doorleeft gevoel en een gedachte in volle bewustzijn. Dat is leven. Is die keuze
daarom slecht?
Neen. Jouw keuze is niet slecht.
Vanuit mijn ervaring is elke bewuste keuze die je maakt een goede keuze, als het je aanzet tot groei. Soms wordt de rups een vlinder en zie je plots de prachtige kleuren die de verandering met zich meebrengt. Als je ze niet maakt blijft die rups echter zitten in zijn cocon en wordt opgeslokt of sterft uit. Het maken van keuzes, zeker keuzes die echte verandering teweeg brengen binnen in jezelf, gaat vaak met vele angsten gepaard. De kracht ligt hem dan in het maken van de keuze en er ten volle voor te gaan. Weet dat ook het maken van geen keuze, uiteindelijk een keuze is. Wat erna komt is dan minstens even belangrijk.
Neen. Jouw keuze is niet slecht.
Vanuit mijn ervaring is elke bewuste keuze die je maakt een goede keuze, als het je aanzet tot groei. Soms wordt de rups een vlinder en zie je plots de prachtige kleuren die de verandering met zich meebrengt. Als je ze niet maakt blijft die rups echter zitten in zijn cocon en wordt opgeslokt of sterft uit. Het maken van keuzes, zeker keuzes die echte verandering teweeg brengen binnen in jezelf, gaat vaak met vele angsten gepaard. De kracht ligt hem dan in het maken van de keuze en er ten volle voor te gaan. Weet dat ook het maken van geen keuze, uiteindelijk een keuze is. Wat erna komt is dan minstens even belangrijk.
Hoe ga je om met die keuze?
Zelfs als je
voor jezelf erachter komt dat het misschien niet de beste keuze was, dan ook
draag je die met waardigheid. Dat maakt je volwassen en geen kind die zijn
fouten maskeert en liegt omdat het niet wil toegeven dat het gelogen heeft. Je
keuze leidt tot vooruitgang of achteruitgang, in dat laatste zal dit veranderen
van het moment je toegeeft fout te zitten en weer een nieuwe keuze te maken. Je
groeit als mens.
Fouten maken mag dat?
Het nut van onderwijs.
Ja, zolang
je niet in een positie zit waarbij je mensenlevens bewust in gevaar brengt of voorgoed schaadt.
Daarom ook dat je als kind veel fouten moet en mag maken, zelfs als volwassene.
Daarom ook dat je als kind veel fouten moet en mag maken, zelfs als volwassene.
Dit vanuit een positie die gecreëerd wordt waarbinnen je fouten mag maken. Daarvoor dient het onderwijs. Dat is voor mij de ware betekenis van het onderwijs, dat je bovenwijs mag maken.
Je creëert een omgeving waarbinnen
je veilig mag onderzoeken, fouten maken en jezelf dan vandaaruit verbetert. De
taak van de leerkracht is je dan hierin te begeleiden, je helpen ontwikkelen en al zeker niet straffen omdat
je fouten gemaakt hebt. Het mooie is dat dan je keuzes nog “bedekt” worden,
zoals een moeder haar kind omarmt nadat het toegeeft een fout te hebben
gemaakt. Als je volwassen bent zal je die fouten zelf moeten dragen. En ga je
daarna weer verder. De keuze die je dan maakt zal bewuster zijn. Je verrijkt
innerlijk als mens indien je leert uit het vorige. Op die manier zijn er geen
foute keuzes.
Wanneer wel?
Als ze gedreven worden door kortzichtigheid en emoties. Een emotionele impuls
die niet doorleeft is leidt vaak tot foute keuzes. Die impuls heeft niets te
maken met je echte gevoel of intuïtie,
dat wat er achter schuilt. Die emotie is primair, een gevoel dat nog geen plaats
heeft.
Dus
Het bewust en doorvoeld maken
van een keuze leidt vaak tot inzichten. Je gaat vooruit en blijft niet
trappelen en op elk moment kan je je bestemming veranderen, door weer nieuwe
keuzes te maken en toe te geven als je fout zat. Want als je zelf geen keuzes
maakt, maken anderen keuzes voor jou. Dat wil je toch niet, of wel?
Reacties
Een reactie posten